مقاله اتاق تمیز

اتاق تمیز چـیـسـت ؟

شرکت بهین تجربه آرتیمان

اتاق تمیز اتاق یا فضای سرپوشیده با طراحی خاص است که در آن ذرات معلق در هوا توسط یک سیستم فیلتراسیون بسیار پیچیده محدود یا حذف شده اند و میزان آلودگی ذرات در سطوح تعیین شده کنترل می شود. ساختار، دما، رطوبت، الگوهای جریان هوا و فشار به گونه ای کنترل می شود که ورود، تولید و نگهداری ذرات (مانند گرد و غبار) در داخل اتاق را به حداقل برساند. این اتاق‌ها معمولاً در تحقیقات علمی، پزشکی، دارویی و صنایع تولیدی با فناوری پیشرفته استفاده می‌شوند، جایی که کیفیت محصول/ نمونه و سلامت کارکنان بسیار مهم است. برای اینکه یک اتاق به عنوان اتاق تمیز طبقه بندی شود، باید مجموعه ای دقیق از استانداردهای بین المللی در مورد تعداد میکرون در متر مکعب را رعایت کند.

 استانداردهای اتاق تمیز ISO توسط سازمان بین المللی استاندارد (www.iso.org) تنظیم شده است. آنها یک سازمان بین المللی خصوصی با عضویت 167 سازمان استاندارد ملی هستند. سیستم طبقه‌بندی اتاق تمیز ISO  در ایالات متحده عمدتاً برای اتاق‌های تمیز دارویی، اتاق‌های تمیز دستگاه‌های پزشکی، اتاق‌های تمیز بیوتکنولوژی و اتاق‌های تمیز علوم زندگی استفاده می‌شود. اروپا و سایر نقاط جهان از سیستم طبقه بندی اتاق تمیز ISO  برای همه صنایع به جز نیمه هادی ها استفاده می کنند.

یک سیستم طبقه بندی اتاق تمیز جداگانه FED 209E  وجود دارد که در طول تاریخ در ایالات متحده برای اتاق های تمیز صنعتی مانند اتاق های تمیز نیمه هادی و اتاق های تمیز تخته مدار چاپی استفاده شده است. طبقه بندی اتاق تمیز ISO  بر اساس سیستم متریک (ذرات در هر متر مکعب ) است. سیستم طبقه بندی اتاق تمیز FED 209E بر اساس سیستم امپراتوری (ذرات در هر فوت مکعب ) است.

طبق ISO 14644-1، اتاق تمیز عبارت است از:

اتاقی که در آن غلظت تعداد ذرات معلق در هوا کنترل و طبقه‌بندی می‌شود، و به گونه‌ای طراحی، ساخته و عمل می‌کند تا ورود، تولید و نگهداری ذرات در داخل اتاق را کنترل کند. اندازه ذرات (حد پایین) از 0.1 میکرومتر تا 5 میکرومتر برای اهداف طبقه بندی در نظر گرفته می شود.

طبقه بندی اتاق تمیز

اتاق‌های تمیز از ISO 1  تا ISO 9  طبقه‌بندی می‌شوند. این استانداردها بر اساس تعداد ذرات مجاز در واحد حجم هوای داخل فضا هستند. اندازه فیزیکی یک ذره با واحدی به نام میکرون (μm) اندازه گیری می شود. برای در نظر گرفتن اندازه یک میکرون، عرض موی انسان تقریباً 75 میکرون است. یک اتاق معمولی در یک خانه حاوی بیش از 10,000,000 ذره 0.5 میکرومتر و بالاتر است که تقریباً برابر است با یک اتاق تمیز کلاس ISO 9.

Specify Class:

(A)=100,000 (iso 8)

(B)=10,000 (iso 7)

(C)=1,000 (iso 6)

(D)=100 (iso 5)

(E)=10 (iso 4)

کلاس‌های اتاق تمیز طبق استاندارد ایزو 14644 ( جایگزین استاندارد فدرال E209) به شرح زیر است:

  1. کلاس A: دارای کمترین میزان آلودگی ذرات ( برای تولید محصولات یا مواد بسیار حساس به آلودگی)
  2. کلاس B: دارای میزان آلودگی ذرات کمی بیشتر از کلاس A (برای تولید محصولات یا مواد نسبتاً حساس به آلودگی )
  3. کلاس C : دارای میزان آلودگی ذرات کمی بیشتر از کلاس B (برای تولید محصولات یا مواد با حساسیت متوسط به آلودگی )
  4. کلاس D : دارای میزان آلودگی ذرات کمی بیشتر از کلاس C (برای تولید محصولات یا مواد با حساسیت کم به آلودگی )
  5. کلاس‌های بالاتر: دارای میزان آلودگی ذرات بالاتری هستند (برای تولید محصولات یا مواد با حساسیت کم به آلودگی )

کلاس بندی انواع اتاق جراحی

 

اجزای یک اتاق تمیز

اجزای کلیدی یک اتاق تمیز شامل:

  • فیلتراسیون HEPA
  • دیوارهای اتاق تمیز
  • پلنوم
  • سقف
  • کف
  • چراغ های اتاق تمیز
  • درهای اتاق تمیز
  • گیج های مغناطیسی
  • اینترلاک ها
  • پس باکس
  • تهویه مطبوع 

سایر اجزای ممکن عبارتند از:

  • پرده های نوار وینیل
  • دستگاه مخابره داخل اتاق تمیز
  • سیستم اگزوز اتاق تمیز
  • رطوبت سازها و رطوبت گیرها.

جهت ثبت سفارش کلین روم و کسب اطلاعات بیشتر با بتا تماس بگیرید.

اینتر لاک اتاق تمیز

ایرلاک (airlock  ) بین اتاق و محیط خارج قرار می‌گیرد و با نام‌هایی مثل قفل هوا یا هوابند نیز شناخته می‌شود .سیستم قفل درب اتاق تمیز معمولاً برای جلوگیری از باز شدن همزمان هر دو درب قفل هوا استفاده می شود. .این سیستم برای جلوگیری از ورود ذرات به اتاق تمیز از خارج از اتاق تمیز است.. ایرلاک کلین روم با ایجاد اختلاف فشار زیاد، باعث می‌شود هوا به‌راحتی وارد قسمت کنترل شده نشود و به‌صورت صحیح رفت‌وآمد کند. قفل‌های درب از قفل‌های مغناطیسی استفاده می‌کنند وبه گونه ای برنامه‌ریزی شده‌اند، بنابراین اگر یک در باز است، درب دیگر قفل می‌شود و از باز شدن همزمان هر دو در جلوگیری می‌شود.

اینترلاک درب اغلب برای اتاق های تمیز لیزری استفاده می شود . آنها دارای صفحه نمایش LED  هستند که به پرسنل خارج از اتاق تمیز هشدار می دهد که لیزرها کار می کنند. به طور معمول، اگر پرسنل در را باز کنند، سیستم اینترلاک به طور خودکار برق لیزر(ها) را قطع می کند.

دوش هوای اتاق تمیز

دوش هوای اتاق تمیز محفظه های پیش ساخته ای هستند که برای از بین بردن ذرات سطحی از پرسنل قبل از ورود به محل کار Cleanroom  استفاده می شوند. دوش هوا یک سیستم با سرعت بالا و از نوع کم فشار است که ورودی و خروجی عادی از یک منطقه کنترل شده آلودگی را فراهم می کند. در حالی که طرز کار و مواد از کیفیت حرفه‌ای برخوردار هستند، دوش‌های هوا در نهایت به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از یک طراحی زیباشناختی متناسب با فضای عمومی مشخصات اتاق تمیز استفاده کنند. آنها معمولا برای اتاق های تمیز طبقه بندی بالاتر (ISO-5  / اتاق های تمیز کلاس 100، ISO-6  / کلاس 1000 اتاق های تمیز) استفاده می شوند و در صنعت نیمه هادی ها بسیار محبوب هستند.

پرسنل و موادی که وارد محیط کنترل شده یا خارج می شوند با هوای فیلتر شده H14  توسط جت های هوای با سرعت بالا که با سرعت 30-18 متر بر ثانیه (3543-5906 فریم در دقیقه) کار می کنند، پاک می شوند. سپس هوای آلوده از طریق پایه داخل واحد کشیده می شود، فیلتر شده و دوباره به گردش در می آید.

پرده های اتاق تمیز

پرده های تمیز وینیل پرده های شفافی هستند که اغلب برای ایجاد موانع هوا در اتاق های تمیز استفاده می شود. آنها از مواد خاصی ساخته می شوند که ذرات ندارند. رایج ترین استفاده، اتاق های تمیز نرم افزاری ایستاده است که در آن از پرده های وینیل جامد اتاق تمیز برای تشکیل دیوارهای بیرونی استفاده می شود. پرده ها دارای نوع نواری نیز می باشند. از پرده های نوار وینیل شفاف برای ورودی استفاده می شود.

چراغ های سقفی اتاق تمیز (LED)

چراغ‌های اتاق تمیز، چراغ‌های مخصوصی هستند که به‌طور ویژه طراحی شده‌اند تا اجازه ندهند ذرات از طریق چراغ‌خانه وارد اتاق تمیز شوندو بسته به اینکه چه کلاسی از چراغ های اتاق تمیز برای ویژگی های مختلف استفاده می شود اضافه می شوند.

صنعت اتاق تمیز در حدود سال 2014 از چراغ های اتاق تمیز فلورسنت به چراغ های LED  (دیود ساطع نور نیمه هادی) تغییر مکان داد. این مزیت حذف بالاست هایی بود که باعث خرابی در فیکسچرها می شدند. در حدود سال 2017، قیمت چراغ‌های LED  صفحه تخت به اندازه‌ای کاهش یافت که آنها شروع به جایگزینی چراغ‌های مخصوص تمیز کردن فلورسنت/ لوله LED  کردند. چراغ‌های اتاق تمیز معمولاً در سقف‌های شبکه t-grid  اتاق تمیز همراه با واحدهای فیلتر فن HEPA  نصب می‌شوند. چراغ های تروفر معمولی دارای منافذ و منفذهایی هستند که اجازه می دهد آلودگی از طریق وسایل روشنایی وارد اتاق تمیز شود. وسایل روشنایی اتاق تمیز به گونه ای طراحی شده اند که هیچ روزنه ای نداشته باشند.

چراغ های ال ای دی کلین روم  رنگ های مختلفی دارند. کلوین دمای ترمودینامیکی نور است.  K3500، K4000 و K5000   رایج ترین رنگ های موجود هستند. این عدد به گرم یا سرد بودن رنگ نور اشاره دارد. به عنوان مثال  5000K  سفیدتر است و روشن تر به نظر می رسد.

3000K زرد گرم است

4000K سفید خنثی است

5000K رنگ آبی سفید است. جزئیات کوچک در این طول موج به بهترین وجه قابل مشاهده هستند. این  رنگ رایج ترین رنگ LED  برای چراغ های اتاق تمیز است.

اتاق تمیز گذرگاهی ( pass box)

گذرگاه های اتاق تمیز به عنوان قفل هوا عمل می کنند تا مواد را به راحتی به داخل و خارج از اتاق تمیز بدون نیاز به عبور اپراتور از اتاق روپوش منتقل کنند. درهای قفل شده گذرگاه به میزان قابل توجهی میزان آلاینده هایی را که وارد اتاق تمیز می شوند کاهش می دهد. گذرنامه های اتاق تمیز از نظر اندازه متفاوت هستند، از گذرگاه های دیواری کوچک گرفته تا پاس های نقاله شکل و پاس های اتاق بزرگ که می توانند با لیفتراک استفاده شوند.

پس باکس یک قفل هوا با دو در است. درها معمولاً به صورت مکانیکی در هم قفل هستند بنابراین فقط یک در را می توان در یک زمان باز کرد. این از باز شدن اتاق تمیز به فضای کثیف بیرونی جلوگیری می کند و تعداد ذرات وارد شده به اتاق تمیز را کاهش می دهد.

متریال “پس باکس” شامل چوب پلاستیکی چند لایه، فولاد رنگ شده یا فولاد ضد زنگ می باشد . فولاد ضد زنگ برای مقاومت شیمیایی زمانی که یک گذرگاه در معرض تمیز کردن شیمیایی سخت قرار می گیرد استفاده می شود.

 پنجره‌های اتاق تمیز معمولاً از جنس پلکسی گلاس یا شیشه سکوریت بسته به اندازه گذرگاه هستند.

شرکت بهین تجربه آرتیمان

گزینه های درب اتاق تمیز

درب های دوبل

اندازه های سفارشی

پنجره های درب

بسته کننده های درب اتوماتیک

درهای کشویی

بشقاب های ضربه ای

درب اتوماتیک کشویی

سیستم های اینترلاک

درب های وینیل موتوری

 

قطعات درب اتاق تمیز

درب اتاق تمیز بیشتر با عنوان دربهای ساندویچ پانلی شناخته می‌شود. طراحی این درب‌ها به گونه‌ای است که ذرات و آلودگی‌ها را به محیط وارد نمی‌کنند. همچنین در طراحی و ساخت این درب‌ها قطعات و موادی را باید انتخاب کرد که با دیوارهای اتاق تمیز هماهنگی داشته باشند. قطعات به کار رفته درب تمیز از مواد و متریال درجه یک است. خاصیت نفوذ ناپذیری ویژگی مشترک این قطعات محسوب می‌شود.

قطعات به کار رفته در درب اتاق تمیز به شرح زیر هستند:

  • مگنت باز و بسته کردن درب
  • پنل شیشه‌ای
  • لولا
  • سیستم اینترلاک
  • قفل الکتریکی
  • مگنت‌های الکترونیکی
  • پوشش کف برای درزگیری درب
  • و دستگیره از مواردی محسوب می‌شوند که در درب کلین روم مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 

مبلمان اتاق تمیز

به مبلمانی گفته می شود که به گونه ای طراحی شده است که ذره ای نداشته باشد و به راحتی تمیز شود. موادی مانند پارچه، کاغذ، مقوا و چوب هرگز در مبلمان اتاق تمیز استفاده نمی شوند.

  • مبلمان رایج موجود در اتاق تمیز اصلی عبارتند از:
  • میزهای تمیز کننده استیل (برای تمیز کردن آسان)
  • میزهای سوراخ دار اختیاری برای عبور هوا از طریق میز
  • صندلی های نورد اتاق تمیز (طراحی شده برای تمیز کردن آسان و بدون ذرات)
  • کابینت‌های اتاق تمیز به‌گونه‌ای که اقلام را می‌توان در صورت عدم استفاده در آن‌ها نگهداری کرد (پاک کردن هفتگی یا روزانه را آسان‌تر می‌کند)
  • سطل زباله اتاق تمیز
  • هودهای جریان آرام اتاق تمیز برای عملیات های حساس
  • نیمکت های شیمیایی اتاق تمیز
  • جداول جداسازی اتاق تمیز برای عملیات اتاق تمیز حساس به لرزش
  • فتولیتوگرافی
  • تست تراشه
  • آزمایش/تحقیق لیزری
  • ایستگاه های شستشوی چشم – زمانی که از مواد شیمیایی استفاده می شود
  • تلفن های اتاق تمیز – برای استفاده بدون دست طراحی شده است
  • اجاق‌های اتاق تمیز – مجهز به هوا یا گازهای مخصوص فیلتر شده برای جلوگیری از ورود ذرات به اتاق تمیز
  • چرخ دستی های اتاق تمیز – فولاد ضد زنگ که هرگز از اتاق تمیز خارج نمی شوند

سینک اتاق تمیز

سینک اتاق تمیز مطابق با آخرین استاندارد های ISO، برای صنایع و مکان های مختلفی مانند اتاق تمیز، داروسازی، آزمایشگاه و… استفاده می شود. سینک استیل اتاق تمیز از استیل های مخصوص sus304 طراحی شده تا هیچ گونه درز و لبه ای نداشته و به علت خاصیت آنتی باکتریال این استیل، از تجمع هرگونه آلودگی و میکروب بر روی سطح آن جلوگیری کند. ساخت سینک های استیل به صورت جوش کامل برای تمامی ابعاد می باشد تا هیچ گوشه مرده ای در بدنه آن وجود نداشته باشد. ابعاد این سینک ها متناسب با محیط و نیاز مشتری ساخته می شود. از ویژگی های این سینک ها می توان به داشتن جنس استیل 304 ضد زنگ و آنتی باکتریال در انواع خش دار، مات و براق، شیر سرد و گرم مجزا، داشتن عمق سینک بیشتر نسبت به مصارف خانگی، نصب بسیار آسان و سریع در کلین روم ها و در بعضی موراد پایه با ارتفاع قابل تنظیم اشاره کرد. تعداد لگن ها زیر این سینک ها متناسب با نیاز مشتری تعبیه می شود.

امکانات:

فولاد ضد زنگ

طراحی دست آزاد با استفاده از پایه

سینک‌های بدون دست (معمولاً اهرم پا یا سنسور مادون قرمز) آب را بدون استفاده از دست روشن و خاموش می‌کنند.

 این به کارکنانی که وارد اتاق تمیز می‌شوند اجازه می‌دهد دست‌های خود را بشویند و آب را بدون نیاز به لمس

کنترل‌های شیر آب ببندند.

نیمکت اتاق تمیز

نیمکت استیل Cleanroom

نیمکت‌های اتاق تمیز از جنس استنلس استیل معمولاً در اتاق لباس قرار می‌گیرند تا کارکنان بتوانند در حالی که چکمه‌های اتاق تمیز خود را می‌پوشند، بنشینند. فولاد ضد زنگ ذرات ندارد، بسیار بادوام است و به راحتی تمیز می شود، بنابراین یک انتخاب محبوب برای مبلمان اتاق تمیز است.

شروع به تایپ کردن برای دیدن محصولاتی که دنبال آن هستید.